Montaż instalacji fotowoltaicznych

Wiadomości wstępne

 

Montaż paneli fotowoltaicznych pod względem mechanicznym może być wykonany przez niewykwalifikowany personel na podstawie dokumentacji technicznej producenta. Część elektryczną instalacji, w szczególności podłączenie do sieci NN może być wykonane tylko przez elektryka z uprawnieniami. Do montażu elementów wsporczych należy używać wyłącznie materiałów nierdzewnych, jak aluminium i stal nierdzewna.

Podział metod montażu paneli PV, symbolika metod montażu

 

Panele PV można montować jako wolnostojące na gruncie, na dachach płaskich, dachach stromych, elewacjach budynku. W zależności od konstrukcji wsporczej można też mówić o systemach montażowych typu:

– BIPV – zintegrowanych z budynkiem

– BAPV – zamocowanych na budynku (ścianie, dachu)

Poszczególne metody montażu w niektórych firmach mogą posiadać swoje własne oznaczenia literowe. Poniżej symbolika i podział metod montażu według firmy BAKS.

PV6.ht6.jpg

Transport i przenoszenie modułów

 

– Nie należy ustawiać więcej niż dwóch palet jedna na drugiej, co stanowi standard ładowania w kontenerach high cube.

– Nie można uszkodzić ani zarysować powierzchni paneli.

– Nie należy chwytać za puszki elektroinstalacyjne i kable podczas przenoszenia.

– Nie należy stawać na panelach.

– Nie można upuścić panelu albo pozwolić, żeby coś na niego spadło.

– Aby uniknąć rozbicia, nie należy kłaść ciężkich przedmiotów na modułach.

– Panele należy kłaść delikatnie na wszelkich powierzchniach.

– Transport paneli najlepiej wykonywać w pozycji pionowej

 

Znaki ostrzegawcze

 

Przed montażem należy każdorazowo zapoznać się z instrukcją montażu, szczególną uwagę należy zwrócić na znaki ostrzegawcze. 

PV6.ht3.jpg

PV6.ht5.jpg

 

Niebezpieczeństwo śmiertelnego porażenia prądem

– Panele słoneczne (moduły solarne) wytwarzają prąd natychmiast po wystawieniu na działanie światła. Napięcie pojedynczego modułu jest mniejsze niż 50 V prądu stałego (DC). W przypadku połączenia kilku modułów szeregowo w jedną serię, napięcia sumują się, stwarzając zagrożenie. Jeżeli kilka modułów zostanie połączonych równolegle, sumują się natężenia. Całkowicie zaizolowane wtyczki zapewniają zabezpieczenie przed dotykiem, jednakże przy obchodzeniu się z panelami słonecznymi, w celu uniknięcia pożaru, iskrzenia oraz niebezpieczeństwa porażenia prądem, należy przestrzegać następujących wskazówek:

– Nie podłączać paneli słonecznych i przewodów za pomocą mokrych wtyczek i gniazdek!

– Wszelkie prace przy przewodach wykonywać z największą ostrożnością!

– W falowniku, również po odłączeniu od napięcia, mogą występować wysokie napięcia dotykowe!

– Zasadniczo przy wszystkich pracach przy falowniku i przewodach wskazane jest zachowanie ostrożności!

 

Niebezpieczeństwo śmiertelnego porażenia łukiem elektrycznym

– Gdy na moduł pada światło, wytwarzany jest prąd stały. Podczas otwierania zamkniętej wiązki (np. podczas odłączania przewodu prądu stałego od falownika pod obciążeniem) może powstać niebezpieczny łuk elektryczny. Należy przestrzegać następujących wskazówek:

– Nigdy nie odłączać generatora od falownika, dopóki jest on podłączony do sieci.

– Zwrócić uwagę na nienaganne połączenie przewodów (brak pęknięć, zabrudzenia)!

 

Spadające przedmioty

– Podczas montażu na dachu istnieje niebezpieczeństwo, iż spadające z dachu narzędzie, materiał montażowy lub moduł może zranić osoby przebywające poniżej.

– Przed rozpoczęciem prac montażowych odgrodzić na ziemi obszar zagrożenia oraz ostrzec osoby przebywające w pobliżu.

 

1.2 Ogólne warunki montażu (na podst. sunfix-plus)

 Upewnić się, czy konstrukcja nośna jest właściwa pod kątem dopuszczalnego obciążenia (wymiary, stan utrzymania, parametry materiałowe), struktury nośnej oraz innych odpowiednich warstw (np. warstwy izolacyjnej).

– Zwrócić uwagę na właściwe odprowadzanie wody opadowej.

– Uwzględnić aspekty fzyczno-konstrukcyjne (np. ewentualną ilość wody roztopowej przenikającą warstwy  zolacyjne).

– W razie wątpliwości zasięgnąć porady fachowego doradcy (np. statyka, rzeczoznawcy).

– W przypadku montowania instalacji PV na dachach z płyt włóknisto-cementowych skontrolować, czy elementy dachu zawierają azbest. Należy przestrzegać obowiązujących rozporządzeń!

– Przewody ułożone na wolnym powietrzu zabezpieczyć za pomocą właściwych środków przed wpływem warunków atmosferycznych, promieniami UV i mechanicznymi uszkodzeniami (np. ułożenie w rurach z tworzywa sztucznego

odpornych na promieniowanie UV lub w kanałach kablowych).

– W przypadku instalacji montowanych w linii dachówek, ze względów konstrukcyjnych moduły powinny zostać umieszczone w odległości min. 20 cm od krawędzi dachu. Moduły nie mogą w żadnym wypadku wystawać poza krawędź dachu!

– Zgodnie z EN 1991-1-4 (Eurokodem 1) w obszarach brzegowych powierzchni dachu należy liczyć się ze

zwiększonym obciążeniem wiatrem ze względu na wysokie ssanie, co może prowadzić do podniesienia elementów montażowych w tych obszarach.

– W przypadku konstrukcji podpartych, odległość od krawędzi do rynny i kalenicy wynosi zasadniczo 1,20 m a do szczytów 1,50 m. Dokładne informacje w tym względzie są uzależnione od obciążenia wiatrem oraz geometrii budynku i są ustalane w ramach planowania układu mocowania przez SolarWorld.

– Podczas zabezpieczania położenia za pomocą dodatkowego obciążenia należy zapewnić, aby konstrukcja posiadała wystarczającą rezerwę nośności.

– Podczas zabezpieczania stelażu montażowego za pomocą dodatkowego obciążenia należy sprawdzić, czy jest wymagane zastosowanie budowlanych mat ochronnych:

• Jeżeli ma to miejsce, należy zwrócić uwagę na zastosowanie właściwych materiałów.

• Jeżeli nie jest możliwe ustalenie kompatybilności materiałowej budowlanej maty ochronnej i izolacji dachu, zalecamy rozłożenie geowłókniny.

– Współczynnik tarcia między pokryciem dachu i elementem obciążającym ramy dla dachu płaskiego (np. obciążnikiem betonowym) powinien wynosić µ > 0,6.

– Odległość między rzędami modułów wynika z indywidualnego kąta nachylenia modułów oraz minimalnego kąta nasłonecznienia w miejscu ich lokalizacji.PV6.ht14.gif

 

Wskazówki dot. obszarów brzegowych dachów

skośnych EN 1991-1-4 (Eurokodem 1)

Zgodnie z EN 1991-1-4 (Eurokodem 1) w obszarach

brzegowych powierzchni dachu należy liczyć się

ze zwiększonym obciążeniem wiatrem. Obciążenia

te – oprócz obciążenia śniegiem i masą własną – są

uwzględniane podczas planowania instalacji. Obszary

brzegowe posiadają następujące wymiary:

e1 = t/10 lub h/5, mniejsza wartość jest miarodajna

e2 = b/10 lub h/5, mniejsza wartość jest miarodajna

 

 

Wskazówki dot. obszarów brzegowych dachów płaskich

– W obszarach narożnikowych i brzegowych dachu należy liczyć się z zawirowaniami powietrza i w ten sposób ze zwiększonym obciążeniem wiatrem (patrz EC1). W tych obszarach nie dopuszcza się instalowania podpieranych instalacji PV.

– Obszary te (1,20 m od dłuższej strony budynku i 1,50 m od krótszej strony budynku lub h/5) powinny być zasadniczo wolne. Wyjątki są możliwe tylko po wcześniejszym uzgodnieniu.

– Jeżeli instalacja PV jest mocowana na dachu za pomocą elementów obciążających (np. obciążniki betonowe), wtedy zewnętrzne części instalacji (kolor ciemnoszary na rys.) powinny zostać obciążone w większym stopniu.

 PV6.ht15.gif

Obowiązujące odległości od krawędzi

a = 1,20 m (dłuższa strona budynku)

b = 1,50 m (krótsza strona budynku)
Ochrona przeciwpożarowa

 

Obowiązujące zasady:

1. Nie można pogorszyć funkcji spełnianych przez ściany ogniowe i działowe w budynkach.

2. Ściany ogniowe i działowe w budynkach nie mogą zostać zabudowane przez moduły PV.

3. Należy zachować dostateczną odległość pomiędzy instalacją PV a ścianami ogniowymi i działowymi w budynku. Odległość ta może zostać określona na podstawie obowiązującej ustawy  lub ustalona przez rzeczoznawcę.

 

 

Zakres montażu zacisków na modułach

 

To problem montażowy określany indywidualnie przez każdego producenta paneli podawany w instrukcjach montażu. Przy braku tego typu informacji w DTR-ach należy wymagać ich od projektanta instalacji. Poniżej przedstawiam przykładowe wymagania dla systemu montażowego Sunfix plus.

 

1. Dodatkowe obszary mocowania zaciskowego wyłącznie podczas montażu modułów o wymiarach 1001 x 1357 mm (położenie symetryczne, budowa standardowa).

panelP40.jpg

Rys. – Obszary mocowania zaciskowego przy położeniu symetrycznym

2. Dodatkowe obszary mocowania zaciskowego wyłącznie podczas montażu modułów o wymiarach 1001 x 1357 mm i 1001 x 1675 mm (mieszanych).

panelP41.jpg

Rys. (po lewej) – Budowa standardowa wg planu zleceń technicznych SolarWorld (po prawej) – Obszary mocowania zaciskowego przy położeniu niesymetrycznym (przypadek szczególny).

UWAGA! – W przypadku położenia symetrycznego należy zwrócić uwagę, aby odległość zapinki od krawędzi

modułu wyniosła e > 20 mm. Nie należy umieszczać zapinek w obszarach narożnych modułu!

 

W przypadku montażu modułów 1001 x 1357 mm i 1001 x 1675 mm (mieszanego) należy zwrócić uwagę, aby puszki przyłączeniowe modułu nie znajdowały się bezpośrednio nad profilem montażowym. W ten sposób można uniknąć

uszkodzeń wynikających z obciążenia! Jeżeli jest to konieczne, podczas montażu można obrócić moduł o 180°.

panelP42.jpg

 

    Według podręcznika „Instalacje fotowoltaiczPV6.ht7.jpgne” p. Bogdana Szymańskiego, który często jest cytowany na szkoleniach z fotowoltaiki, montaż odwrotny paneli jest zabroniony! (zob. rys.). Jest to związane z niebezpieczeństwem  przedostania się do puszki wody, kurzu i innych zanieczyszczeń. Panele można natomiast bez obaw montować poziomo. Jeśli chodzi o minimalny rozstaw uchwytów dla szyn montażowych, to przy braku danych producenta można w przybliżeniu przyjmować odległości rzędu 120-140cm. Skrajna klema powinna mieć jeszcze minimum 2,5cm do końca szyny (rys.). Szyna montażowa nie powinna jednocześnie wystawać dalej poza ostatni uchwyt dachowy niż 25-35cm.

Rys. Po lewej prawidłowe i nieprawidłowe ustawienie paneli na dachu, u dołu – rozstaw uchwytów na szynie montażowej.

 

PV6.ht8.jpg

 

Samo położenie szyn względem paneli też nie jest przypadkowe. Szyna musi być tak zamocowana, aby znajdowała się w strefie największej sztywności paneli. Strefy te są nieco inne dla paneli mono- i polikrystalicznych i paneli z krzemu amorficznego. Poniżej rysunki dla obu rozwiązań.

Panel polikrystaliczny i monokrystaliczny– szyna powinna się znajdować w strefie między 1/8-1/4 wysokości panelu. W tej strefie wytrzymałość paneli jest największa, przy obciążeniu śniegiem i wiatrem.

PV6.ht9.jpg

Dopuszczalne strefy montażowe szyn dla paneli mono- i polikrystalicznych.

 

Panele amorficzne– tutaj strefa montażowa jest bardzo wąska. producenci zalecają aby szyny znajdowały się niemal dokładnie w 1/5 wysokości panelu, licząc od każdej ze stron. Tolerancja od tego wymiaru nie powinna być większa niż 2-4cm

PV6.ht11.jpg