Próba szczelności i napełnianie instalacji glikolem

Wiadomości ogólne

 

Po zamontowaniu zestawu solarnego przeprowadzany jest jego odbiór i przekazanie przyszłemu użytkownikowi wraz z informacjami dotyczącymi prawidłowej obsługi, konieczności dokonywania okresowych przeglądów jak i zasad dokonywania reklamacji. Z odbioru instalacji sporządzany jest protokół. Jeżeli instalacja solarna była finansowana z kredytu, protokół odbioru jest podstawą do rozliczenia z bankiem i stanowi dowód realizacji przedsięwzięcia. 

 

Czynności wstępne

Odbiór każdej instalacji solarnej rozpoczyna się od sprawdzenia poprawności jej wykonania i zgodności z dokumentacją. Sprawdza się przy tym:

– rodzaj i ilość zamocowanych solarów

– jakość wykonanej konstrukcji wsporczej

– jakość wykonanych połączeń (oględziny zewnętrzne)

– kompletność wykonania (armatura regulacyjna, zaporowa i zabezpieczająca)

– jakość zastosowanych materiałów (oględziny)

– sposób wykonania przejść przez przegrody (stropy, dach)

– jakość i rozstaw zamocowanych podpór

Po stwierdzeniu poprawności montażu przystępuje się do płukania instalacji. Płukanie można przeprowadzić wodą lub roztworem glikolu. Płukanie wodą wymaga późniejszego dokładnego opróżnienia instalacji. Niektórzy producenci nie pozwalają na płukanie wodą strasząc utratą gwarancji. Pamiętajmy, że woda zawiera zawsze rozpuszczone powietrze utrudniając późniejsze odpowietrzenie układu, nie usunięta całkowicie po płukaniu miesza się z roztworem glikolu obniżając jego odporność na zamarzanie. Płukanie instalacji solarnej ma na celu usunięcie z przewodów resztek zanieczyszczeń pochodzących z montażu (zgorzel z lutowania twardego, ewentualne resztki topników, materiałów uszczelniających, itp.). 

 Rys.1 Schemat płukania instalacji solarnej.

  Płukanie należy zakończyć gdy na wypływie nie ma zanieczyszczeń widocznych gołym okiem. Do płukania można wykorzystać zestaw pompowy napełniający do instalacji solarnej, z tą różnicą, że na powrocie do zbiornika umieszcza się gęsty filtr aby zabezpieczyć pompę przed zanieczyszczeniem. Przy płukaniu woda (roztwór glikolu) powinien przepływać najpierw w kierunku kolektorów dachowych, a potem spływać w kierunku zasobnika. Płukanie wykonuje się z wykorzystaniem króćca napełniającego instalację zamocowanego zwykle powyżej zestawu pompowego.

 

Fot. Grupa pompowa układu solarnego Taconova EU21.

Próba szczelności – po przepłukaniu instalacji można przystąpić do próby ciśnieniowej. (UWAGA – niektórzy producenci solarów zalecają najpierw przeprowadzenie próby szczelności, a dopiero potem przepłukanie instalacji). Próbę przeprowadza się przy użyciu płynu solarnego na ciśnienie wskazane w projekcie lub w instrukcji producenta solarów. Schemat do próby ciśnieniowej pokazuje rys. 2. Należy pamiętać, że próbę przeprowadza się przy odłączonym naczyniu wzbiorczym i zasłoniętych solarach!!!.

     Rys.2 Schemat instalacji solarnej do wykonania próby szczelności (Vaillant) Ozn:

1, 11 – zawory odcinające

2 zawór bezpieczeństwa 6 bar

3 membranowe naczynie wzbiorcze

4 odpowietrznik

5 naczynie wstępne kompensacyjne

6a termometr na zasilaniu

6btermometr na powrocie

7 manometr

8 zawór zasilania z hamulcem grawitacyjnym

9 filtr

10 zbiornik na płyn solarny

12 ogranicznik natężenia przepływu

13 pompa obiegu solarnego

14 hamulec grawitacyjny – powrót

15 zawór 3-drogowy

19 pompa do napełniania

20 zbiornik

21 separator powietrza Vaillant (nie jest dostępny we wszystkich

krajach)

 

Przebieg próby – Otworzyć zawór odcinający (1 + 11) i zawór zasilania (8) oraz

poprowadzić wąż od zaworu  (11) do zbiornika (10).

• Zamknąć zawór 3-drogowy (15) i otworzyć odpowietrznik (4).

• Pompować płyn solarny (gotowa mieszanka) ze zbiornika przez zawór KFE (1), aż z zaworu KFE (11) wypłynie płyn solarny. Jednocześnie odpowietrzyć obieg solarny (włącznie z wymiennikiem ciepła).

• Zamknąć zawór KFE (11). Podnieść ciśnienie do ok. 4,5-5 bar. Zamknąć również zawór KFE (1).

Następnie przeprowadzić kontrolę wzrokową rur i połączeń. Usunąć ewentualne nieszczelności i sprawdzić ponownie. Czas trwania próby nie mniej niż 15 minut (zalecane 30 minut).

 

12.3 Napełnianie instalacji solarnej

 
Fot. Stacja napełniająca
 

Należy wykonać z podłączonym

 naczyniem wzbiorczym i zamocowanym zaworem bezpieczeństwa. Do napełniania używamy zawsze oryginalnego płynu solarnego zgodnego z zaleceniami producenta solarów. Płyn solarny może być dostarczony w postaci gotowej do użycia lub w formie koncentratu. W pierwszym przypadku płynu nie wolno rozcieńczać wodą, gdyż powoduje to spadek jego mrozoodporności. Płyn w formie koncentratu należy rozcieńczać zgodnie z instrukcją. Napełnianie instalacji najlepiej wykonywać zestawem do napełniania z pompą i zbiornikiem. Schemat podłączenia stacji do instalacji przedstawiam na rys. 3. Do podłączenia wykorzystujemy węże elastyczne i króćce w zespole pompy. Przed przystąpieniem do napełniania warto sprawdzić, czy mamy wystarczającą ilość płynu solarnego. Ilość tę można obliczyć na podstawie danych technicznych kolektorów i zasobnika ciepła dodając kilka litrów na objętość płynu w orurowaniu. Należy pamiętać, że w czasie pompowania pompa nie może pracować na sucho!!!
 Rys.3 Instalacja solarna z podłączoną stacją napełniającą.(Vaillant)
Ozn.
1 Pole kolektorowe

2 Zespół bezpieczeństwa

3 Manometr

4 Zawór napełniania i spustowy

5 Zbiornik przeciekowy

6 Wstępne naczynie kompensujące (opcjonalne)

7 Naczynie wzbiorcze ze sprzęgłem szybko włączalnym

8 Zawór napełniania i spustowy

9 Pompa ładowania zasobnika buforowego

10 Czujnik temperatury T4

11 Wąż odpływowy

12 Płytkowy wymiennik ciepła

13 Pompa solarna

14 Zawór odcinający – odpływ

15 Zawór zwrotny

16 Naczynie odpowietrzacza

17 Zawór odcinający – dopływ

18 Zawór zwrotny

19 Solarna stacja ładująca

 

Przebieg napełniania

Przed napełnianiem instalacji, należy odpowiednio ustawić ciśnienie wstępne solarnego naczynia wzbiorczego. Ciśnienie to powinno być niższe o około 0,3 bara od ciśnienia pracy instalacji przy wyłączonej pompie. Napełnianie prowadzić przy zasłoniętych kolektorach lub w pochmurny dzień, inaczej płyn bardzo szybko się rozgrzeje i może dojść do poparzenia. Zasobnik ciepła w instalacji musi być napełniony wodą.
Zawory  napełniające i spustowe ( 4,8,rys. 3) solarnej stacji ładującej należy otworzyć całkowicie, aby zapewnić maksymalną objętość strumienia. Otworzyć zawór odcinający( 17, rys. 3) na dopływie obiegu solarnego solarnej stacji ładującej. Zamknąć zawór odcinający(14, rys. 3) na odpływie obiegu solarnego solarnej stacji ładującej. Uruchomić pompę napełniania układu napełniania. Pompa napełniania tłoczy płyn solarny.  Należy kontrolować czy płyn solarny powraca do zbiornika płynu solarnego z węża odpływowego (11). Jeżeli płyn solarny wycieka z węża odpływowego, oznacza to, że system jest niemal napełniony. Należy pozostawić włączoną pompę napełniania na co najmniej 15 minut. W ten sposób zostanie zapewnione właściwe odpowietrzenie obiegu solarnego.
W przypadku grupy pompowej z rotametrem (regulatorem przepływu, zdjęcie po lewej) napełnianie wygląda nieco inaczej. Przewody od pompy zasilający i powrotny włączone są powyżej i poniżej rotametru.
 
Aby nie dopuścić do krążenia płynu poprzez rotametr zawór kulowy rotametru należy zamknąć ustawiając nacięcie na śrubie poziomo. Instalację napełniać ok. 15 minut lub do czasu całkowitego usunięcia powietrza z układu. Pozostałości powietrza w układzie usunąć poprzez kilkukrotne zwiększenie ciśnienia płynu w instalacji do ok. 4,5 bar (zamknięcie zaworu opróżniającego) oraz gwałtowne jego wypuszczenie (otwarcie zaworu opróżniającego). Za pomocą stacji napełniającej ustawić ciśnienie w instalacji na poziomie ok. 4,5 bar poprzez zamknięcie kolejno zaworu opróżniającego i napełniającego oraz wyłączyć pompę napełniającą.  Skontrolować szczelność instalacji poprzez obserwację poziomu ciśnienia na zegarze manometru. Otworzyć zawór kulowy rotametru. Włączyć tryb ręczny pracy pompy solarnej na ok. 15 minut. Jeśli w grupie pompowej znajduje się separator powietrza, nałożyć wężyk na końcówkę odpowietrznika separatora oraz odkręcić ręczny zawór w celu usunięcia  zgromadzonego w separatorze powietrza (czynność powtórzyć kilkukrotnie do całkowitego usunięcia powietrza z separatora). Na koniec otworzyć odpowietrznik przy kolektorze i usunąć powietrze w górnej części instalacji. Teraz możemy juz obniżyć ciśnienie w układzie do projektowanego (zwykle 2-3 bar).